Cá heo và cá ngừ đóng hộp

Phần lớn cá ngừ đóng hộp được bán ở Hoa Kỳ đều có in tem “An toàn cho cá heo” ở trên nhãn mác. Chỉ thị phức tạp và gây tranh cãi này đã nảy sinh từ các điều luật và quy định thay đổi xung quanh ngành công nghiệp đánh bắt cá ngừ và cuộc tranh luận về tác động của ngành này đối với cá heo. Bài viết này sẽ giải thích rõ ràng hơn về quan hệ giữa cá heo và cá ngừ đóng hộp

Thành phần của cá ngừ đóng hộp

Cá ngừ đóng hộp không chứa thịt cá heo. Lượng protein duy nhất trong những lon cá ngừ này đến từ các loại cá ngừ khác nhau. Một số cuộc diễn tập đánh bắt cá có thể dẫn đến những cái chết ngoài dự tính của cá heo, tuy nhiên chúng chưa bao giờ là sản phẩm hay mục tiêu săn bắt.

Nhãn mác “an toàn cho cá heo” ở Hoa Kỳ bao gồm ảnh vẽ minh họa  một con cá heo và dòng chữ “an toàn cho cá heo” (Dolphin-safe) cùng với “Bộ Thương mại Hoa Kỳ”. Nhãn mác “an toàn cho cá heo” cho thấy việc sử dụng các phương pháp đánh bắt nhằm giảm tử vong cho loài cá này.

Yêu cầu về thực hiện những cuộc diễn tập đánh bắt cá an toàn cho cá heo đã làm giảm đáng kể những ảnh hưởng mà ngành công nghiệp đánh bắt cá ngừ gây ra trên loài cá heo. Số lượng cá heo bị ảnh hưởng bởi đánh bắt cá ngừ đã ổn định trở lại, mặc dù chúng vẫn chưa thể hồi phục trở lại như trước đây.

Đánh bắt cá ngừ: Mối nguy hiểm cho cá heo

Khi cá ngừ dẫn trở nên phổ biến hơn trong những năm 1950, đặc biệt là cá ngừ đóng hộp, áp lực đã đè lên vai những ngư dân trong việc tăng nguồn cung cá ngừ. Từ lượng kinh nghiệm vốn có của mình, họ đã phát hiện ra rằng ở vùng biển nhiệt đới phía đông Thái Bình Dương, cá ngừ vàng thường xuất hiện cùng với cá heo.

Cá heo rất dễ phát hiện, vì vậy ngư dân sẽ nhắm lưới vào những con cá heo để bắt đàn cá ngừ vây vàng thường bơi quanh chúng. Kết quả là, hàng triệu con cá heo đã chết trong những chiếc lưới đáng ra dùng để đánh bắt cá ngừ.

Đạo luật Bảo vệ Động vật có vú hàng hải năm 1972 đã được sửa đổi nhiều lần vào những năm 1980 với nỗ lực để giảm thiểu tỷ lệ tử vong của cá heo. Đạo luật Thông tin Người tiêu dùng Bảo vệ Cá heo 1990 đã đề ra  chiến dịch ghi nhãn mác “An toàn cho cá heo” (Dolphin-safe). Điều này đã nhận được sự chấp thuận nhiệt tình của công chúng, tuy nhiên những yêu cầu về nhãn mác này vẫn còn tồn tại lỗ hổng, đó là đối với cá ngừ nhập khẩu.

Nhãn dán “An toàn cho cá heo” được dán lên đồng nghĩa với việc họ phải cho phép một quan sát viên độc lập trên mỗi tàu đánh cá xác nhận rằng cá heo không bị dòm ngó, rượt đuổi, bao vây, giết hoặc bị thương nặng trong quá trình đánh bắt cá ngừ. Mexico đã tố rằng các tiêu chuẩn của Hoa Kì là phân biệt đối xử và đã thành công trong việc yêu cầu Tổ chức Thương mại Thế giới đưa ra yêu cầu cho Hoa Kỳ thực hiện các thay đổi.

Hoa Kỳ đã phản ứng vào năm 2016 bằng cách đưa ra các quy định thậm chí còn khắt khe  hơn đối với việc đánh bắt cá ngừ trên toàn thế giới. Mặc dù trước đây Mexico là quốc gia duy nhất mà Hoa Kỳ yêu cầu phải có quan sát viên trên tàu, nhưng giờ đây những người quản lý tàu đánh cá ngừ từ Ecuador, Panama và các quốc gia khác cũng phải được đào tạo ở các buổi diễn tập để đảm bảo an toàn cho cá heo và có thể phải có quan sát viên trên tàu.

Người tiêu dùng Hoa Kỳ tiêu thụ khoảng 50% cá ngừ đóng hộp được sản xuất trên toàn thế giới. Nhiều công ty cá ngừ quốc tế tuân thủ các chính sách được đặt ra bởi Dự án Động vật có vú trên biển Quốc tế của Trái đất, là cơ sở  quản lý nhãn mác “An toàn cho Cá heo” của Hoa Kỳ.

Đọc tiếp: Nguồn gốc và công dụng của quế trước đây

Ba công ty chuyên sản xuất sản phẩm đóng hộp phổ biến nhất, Star-Kist, Chicken of the Sea và BumbleBee, đều đã cam kết duy trì “An toàn cho cá heo” bất kể có bất kỳ thay đổi nào trong luật trong tương lai. Nhiều chuỗi cửa hàng tạp hóa lớn và kho xưởng bán cá ngừ đóng hộp thông thường cũng yêu cầu chứng nhận diễn tập “An toàn cho cá heo”. Bạn có thể yên tâm bằng cách tìm kiếm biểu tượng”An toàn cho cá heo” trên bất kỳ hộp đựng cá ngừ đóng hộp nào mà bạn mua.

Ổn định quần thể cá heo

Nhiều nhóm người đang vận động hành lang để có nhiều nghiên cứu  và luật nghiêm ngặt hơn để bảo vệ cá heo khỏi ngư dân đánh lưới. Tin tốt là tỷ lệ tử vong của cá heo đã giảm xuống còn khoảng 1.000 trường hợp tử vong mỗi năm, giảm từ hơn 100.000 trường hợp mỗi năm vào năm 1986 và 500.000 trường hợp vào năm 1980.

Mặc dù số lượng tử vong giảm, nhưng quần thể cá heo ở khu vực đánh bắt cá bằng lưới vây tại vùng nhiệt đới phía đông Thái Bình Dương đã ổn định nhưng không tăng trở lại. Nhiều giả thuyết tồn tại về lý do tại sao điều này có thể xảy ra, bao gồm cả việc các hoạt động đánh bắt cá vẫn gây lên áp lực cho cá heo hoặc có thể gây ra tác động đến hệ sinh thái mà cá heo phải chịu đựng.

Khi đặt lưới vây xung quanh các đàn cá ngừ, cá heo con có thể bị tách khỏi mẹ của chúng và chúng có thể không xác định được vị trí của nhau sau khi được thả ra.

Cá heo không phải là loài động vật biển duy nhất bị giết khi đánh bắt cá ngừ. Các cuộc diễn tập được coi là “An toàn cho cá heo” còn bao gồm cả sử dụng các thiết bị thu gom cá như bè hoặc khúc gỗ có dây buộc. Tuy nhiên, những hoạt động đánh bắt cá này có thể giết chết cá mập, rùa biển, cá cờ và các loại cá khác. Khi sử dụng phương pháp này, lượng cá bị đánh bắt “dư thừa”, đánh bắt nhầm có thể gây ra những hệ lụy nặng nề về hệ sinh thái.

Các loại cá ngừ đóng hộp

Các hộp được dán nhãn “cá ngừ nhẹ” thường là cá ngừ vằn, nhưng cũng có thể là cá ngừ vây vàng, tongol hoặc cá ngừ mắt to. Loại cá ngừ vằn nhỏ hơn thường không hay xuất hiện cùng với cá heo, giúp làm giảm những thiệt hại về tài sản thế chấp trong quá trình đánh bắt cá. Cá ngừ nhạt có vị đậm nhất, đồng thời cũng là loại rẻ nhất.

“Cá ngừ trắng” dùng để chỉ cá ngừ albacore; khi đó trên lon chứa loại cá ngừ này thường sẽ được dán nhãn là albacore. Loài cá này lớn hơn cá ngừ vằn nhưng nhỏ hơn cá ngừ vây vàng. “Cá ngừ trắng” có vị nhẹ và giá thành cao hơn. Chúng được đánh giá là có tính bền vững hơn so với các loại cá ngừ khác.