Lúa mạch đen là gì? Đó là một loại ngũ cốc có họ hàng gần với lúa mì và lúa mạch. Loài cây này được trồng phổ biến ở Đông Âu, cũng giống như phần lớn các cây lương thực, lúa mạch đen cũng được trồng rất nhiều ở Nga, Ba Lan và Đức.
Có rất nhiều món ăn và đồ uống nổi tiếng được làm từ lúa mạch đen, bao gồm bánh mì, bánh quy giòn, bia và rượu whisky. Quả lúa mạch đen cũng có thể được ăn nguyên quả hoặc cuộn thành miếng và ăn như một loại ngũ cốc. Bột lúa mạch đen được đánh giá cao vì có ít gluten và nhiều chất xơ hòa tan.
Bánh mì lúa mạch đen
Vì bột lúa mạch đen chứa rất ít gluten nên nó thường được kết hợp với bột mì để làm bánh mì. Gluten trong bột mì cho phép ổ bánh mì nở và trở nên mềm, xốp, khác hoàn toàn với bánh mì có 100% lúa mạch đen, bởi loại bánh mì này rất đặc.
Có 2 loại bột lúa mạch đen: nhạt và đậm, và cả 2 loại bột này đều rất hợp để làm bánh mì. Bột lúa mạch đen nhạt có màu rám nắng hoặc màu nâu sẫm, hương vị nhẹ và chỉ chứa một lượng nhỏ lớp vỏ cám bên ngoài của quả lúa mạch đen. Bột lúa mạch đen có màu đậm hơn, hương vị đậm đà và chứa gần như toàn bộ cám từ quả lúa mạch đen.
Tại Hoa Kỳ, bánh mì lúa mạch đen thường được thêm hạt caraway để tăng thêm hương vị. Để làm ra một miếng bánh mì đen, cần trộn bột mì và bột lúa mạch đen theo tỉ lệ nhất định, sau đó cuộn lại để tạo thành hình xoắn ốc.
Ngoài ra còn có một loại bánh mì lúa mạch đen khác rất được yêu thích, tên là Pumpernicke, đây là một loại bánh mì có vị hơi ngọt với màu nâu sô cô la đậm. Để làm cho bánh mì đen có vị ngọt và màu sắc bắt mắt như vậy, những người thợ làm bánh thường thêm mật đường, bột ca cao hoặc thậm chí là bột cà phê.
Rượu whiskey lúa mạch đen
Tại Hoa Kỳ, tên gọi “rượu whisky lúa mạch đen” được dùng để chỉ loại rượu whisky được chưng cất từ ít nhất 51% lúa mạch đen (phần còn lại thường là ngô và lúa mạch). Việc sử dụng tên “rượu whisky lúa mạch đen” được quy định bởi luật pháp tại Hoa Kỳ. Rượu whisky lúa mạch đen đã được ủ từ hai năm trở lên được gọi là rượu whisky lúa mạch đen nguyên chất.
Ở Canada, không có luật nào quy định việc sử dụng cái tên “rượu whisky lúa mạch đen”. Thời trước, hầu hết các loại rượu whisky của Canada đều được chưng cất bằng hạt lúa mạch đen mặc dù ngày nay, người ta có thể trộn bột ngô với lúa mạch đen để ủ thành loại rượu này, thậm chí những người làm rượu còn không quan tâm nhiều về tỉ lệ.
Một số loại rượu whisky của Canada chỉ gồm là một phần lúa mạch đen nhưng lại có đến chín phần ngô, trong khi các loại rượu whisky truyền thống khác chứa 100% lúa mạch đen. Điều đó cho ta thấy rằng không có tiêu chí rõ ràng về rượu whisky ở Canada, và bạn cũng sẽ phát hiện điều tương tự khi bạn tìm mua loại rượu này ở Việt Nam, vì vậy nên hãy kiểm tra thông tin cẩn thận để đảm bảo rằng bạn mua đúng loại mà bạn đang tìm kiếm
Bởi vì rất khó để tách cám ra khỏi hạt lúa mạch đen, nên bột lúa mạch đen thường có hàm lượng dinh dưỡng cao hơn so với lúa mì. Lúa mạch đen có nhiều chất xơ, protein, sắt và khoáng chất như mangan, phốt pho, kẽm và magiê. Bột lúa mạch đen đậm có hàm lượng dinh dưỡng rất cao vì nó đã giữ lại hầu hết cám. Bột lúa mạch đen nhạt và các sản phẩm làm từ nguyên liệu này sẽ có hàm lượng dinh dưỡng thấp hơn.
Đọc tiếp: Lịch sử phát triển của phô mai
Tìm mua và bảo quản
Mặc dù bạn có thể tìm mua bột lúa mạch đen đóng gói ở các cửa tiệm tạp hóa, nhưng bạn nên ưu tiên đến những cửa hàng chuyên dụng về các thực phẩm bồi bổ sức khỏe hoặc thực phẩm có nguồn gốc tự nhiên do những nơi này sẽ cho bạn nhiều sự lựa chọn tốt hơn.
Ngoài bột lúa mạch đen, còn có cả quả lúa mạch đen khô, bạn có thể chọn mua loại nguyên quả hoặc loại đã đập thành miếng. Tuy nhiên, thường bạn chỉ có thể mua những sản phẩm này với số lượng lớn, nhưng vẫn có một số trường hợp ngoại lệ.
Giống như các sản phẩm ngũ cốc khô khác, bạn nên bảo quản lúa mạch đen trong môi trường thoáng mát và tránh ánh sáng trực tiếp. Ngoài ra bạn cũng cần bỏ lúa mạch đen trong hộp kín khí để tránh ẩm mốc và sâu bệnh. Nếu bạn muốn giữ lúa mạch đen để dùng trong thời gian dài, bạn có thể để trong hộp kín rồi bỏ vô tủ lạnh để đảm bảo rằng dầu trong loại thực vật này không bị ôi thiu.